Kamer is ‘getreuzel’ met kinderen zat, maar kabinet vraagt precies daarom: nog iets meer geduld

Zuchtend, nee-schuddend, soms huilend. Zo hoorden ouders van uit huis geplaatste kinderen gisteren het debat over de affaire in de Tweede Kamer aan. ,,Die mensen zijn radeloos”, vatte Kamerlid Pieter Omtzigt samen.

In de Tweede Kamer klinkt de kritiek dat, omdat de overheid soms aanstichter lijkt te zijn geweest van alle ellende, alle zaken veel sneller moeten worden herbeoordeeld.

Lisa Westerveld (GroenLinks): ,,We worden afgescheept met toekomstvisies, actieplannen, maar er moet nu gewoon iets worden gedáán.” Ook Omtzigt vraagt zich af ‘wat er de afgelopen maanden wél is gedaan’. ,,De verhalen van ouders gaan door merg en been. Ze weten soms niet eens waar hun kind is. Het kabinet komt met veel beloftes en excuses, maar er is geen einde van de ellende in zicht.”

Wat meespeelt, is dat het vertrouwen in de hele jeugdzorg als geheel al broos is. De laatste telling maakt duidelijk dat er dik 37.000 kinderen uit huis geplaatst zijn, terwijl de Kamer twijfelt of dat nodig is. En de uithuisplaatsingen zijn misschien van geval tot geval niet onterecht, maar tegelijk regende het brandbrieven van rechters, de ombudsman en van jeugdzorginstellingen met een sombere conclusie: het stelsel rammelt.

Rechters besluiten soms wel degelijk op basis van onvolledige dossiers of kinderen in veiligheid moeten worden gebracht. De wachttijd in de jeugdzorg is voor veel vormen van hulp een jaar. En de bijstand van een advocaat van ouders die botsen met de Staat, is niet goed geregeld.

Voor de jeugdzorg als geheel staan hervormingen op de rol, hield Rutte voor. En er komt een onderzoek naar het stelsel van uithuisplaatsingen. Wat betreft de uit huis geplaatste kinderen gaat een speciaal team hen helpen. Soms door contact te herstellen met de ouders, liefst nog door hereniging.

Maar de oppositie in de Tweede Kamer geeft dat weinig gemoedsrust. Uiteindelijk is het speciaal opgerichte team een soort bemiddelaar: vaak zal er bij gezinshereniging toch nog een rechter aan te pas moeten komen. En dat betekent dat het lang - maanden, jaren - kan gaan duren, zo is de vrees. En ja, de grotere hervorming van de hele jeugdzorg kán beterschap brengen, maar er wordt ook bezuinigd vanaf 2025, terwijl de tekorten al groot zijn.

Toch wil Rutte er geen ‘onsje bij doen’. Als het team wel ‘doorzettingsmacht’ krijgt, ‘breek je volledig in het stelsel in’. ,,Dat leidt alleen maar tot vertraging. Laten we deze oplossing een kans geven.” En de premier wil er ook niets van weten dat er een deadline komt waarop alle uithuisplaatsingen opnieuw zijn beoordeeld. ,,We kunnen die herbeoordelingen voor een bepaalde datum niet toezeggen. Ik ga hier geen loze beloften doen”, aldus Rutte.

,,Ik denk dat ik wel mag zeggen dat veel Kamerleden er niet gerust op zijn”, besloot Farid Azarkan (Denk) dan ook.