Nederland wil bruggen slaan in Veiligheidsraad

Dat zei minister Halbe Zijlstra van Buitenlandse Zaken gisteren bij de aftrap voor de Nederlandse zetel in het Haagse Vredespaleis, in het bijzijn van VN-secretaris-generaal António Guterres en zijn collega-minister Sigrid Kaag. ,,Er is nu vaak een automatische tegenstelling tussen de VS en Rusland, terwijl dat echt niet altijd nodig is.” Als voorbeeld noemt Zijlstra de situatie in Congo. ,,Daar moet gewoon een oplossing komen. En Nederland heeft een lange historie van bruggen bouwen. Dat gaan we in de Veiligheidsraad ook doen.”

Volgens Guterres is dat ook wel nodig. ,,Er is veel wantrouwen in de Veiligheidsraad. Daarbij zijn er nog andere uitdagingen in de wereld. Denk bijvoorbeeld aan de complexe situatie in het Midden-Oosten.”

Het Koninkrijk der Nederlanden – dus ook Aruba, Curaçao en Sint Maarten – zit vanaf 1 januari een jaar lang in de VN-Veiligheidsraad. Bij conflicten in de wereld is dat de vergaderzaal waar alle belangrijke beslissingen worden genomen. Nederland heeft voor het komend jaar drie prioriteiten: het beschermen van burgers, betere vredesmissies en mensenrechten. In maart is Nederland een maand lang voorzitter van de raad en mag dan zelf onderwerpen agenderen.

Waar mogelijk trekt de Nederlandse VN-ambassadeur Karel van Oosterom op met zijn Europese collega’s in de Veiligheidsraad. Zowel bij het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag als bij de permanente vertegenwoordiging zijn vanwege de zetel in de Veiligheidsraad extra mensen aangenomen. ,,We zijn er klaar voor”, beloofde Zijlstra aan Guterres. Tegelijkertijd erkent Zijlstra dat een goede voorbereiding weliswaar belangrijk is, maar dat het juist de onverwachte ‘events’ zijn die aan ’s werelds belangrijkste vergadertafel de grootste rol spelen.

De VN-Veiligheidsraad bestaat uit vijf permanente leden en tien gekozen landen, die om de twee jaar wisselen. Nederland zit maar één jaar in de VN-Veiligheidsraad omdat ons land de zetel deelt met Italië. Bij de verkiezing van de Veiligheidsraadszetel, waarvoor ons land lang campagne heeft gevoerd, gingen Nederland en Italië lange tijd gelijk op, waarna voor deze onorthodoxe oplossing werd gekozen. Dat is volgens betrokkenen achteraf gezien alleen maar handig: Nederland heeft afgelopen jaar over de schouder van Italië mee kunnen kijken. ,,We hebben nu een goed inzicht in alle processen.” De laatste keer dat ons land die prestigieuze zetel bezette, was in 1999-2000.