Rutte: ‘Het spijt mij verschrikkelijk dat we zo weinig kunnen zeggen over de formatie’

VideoVVD-leider Mark Rutte zegt na een urenlang gesprek bij informateur Mariëtte Hamer nog altijd niet of hij met PvdA en GroenLinks wil onderhandelen over een nieuw kabinet. ,,Ik weet dat Nederland zich zo langzamerhand kapot ergert aan het feit dat we er zo weinig over kunnen zeggen’’, stelt Rutte na afloop van het gesprek.

Niels Klaassen, Peter Winterman 30 aug. 2021 Laatste update: 30-08-21, 15:49

Hamer ontving vanmiddag Rutte, Wopke Hoekstra (CDA), Sigrid Kaag (D66) en hun secondanten. De partijleiders overlegden urenlang over de formatie. Na afloop hielden ze hun kaken stijf op elkaar over de inhoud van het gesprek. ,,Ik weet - en daar baal ik zelf ook van - dat jullie je als journalisten langzamerhand kapot ergeren aan het feit dat we er zo weinig over kunnen zeggen’’, zei Rutte. ,,En achter de journalisten Nederland. Dat geldt ook nog voor vandaag. Als we er nu wat in het openbaar over zeggen, helpt dat totaal niet om een kabinet alsnog dichterbij te brengen. Het spijt mij echt verschrikkelijk.’’

Informateur Mariëtte Hamer wil het deze week toch écht weten: zijn VVD-leider Rutte en CDA-leider Hoekstra bereid met PvdA en GroenLinks te onderhandelen over een nieuw kabinet? Achter de schermen klinkt dat VVD en CDA daar nog altijd niets voor voelen. Hamer wil nu dat Rutte het deze week zélf uitspreekt.

Mark Rutte (VVD) en Sigrid Kaag (D66) na een eerder bezoek aan informateur Hamer. © ANP

Links blok

De informateur sprak vanochtend ook met PvdA-leider Lilianne Ploumen en GroenLinks-voorman Jesse Klaver. ,,Wij hebben verslag gedaan van wat er dit weekend bij onze partijen is gebeurd’’, liet Klaver na afloop weten. ,,En we hebben gezegd dat er brede steun is binnen onze partijen voor de stap die we willen zetten.’’

De twee linkse partijen besloten zaterdag tijdens ingelaste ledenvergaderingen dat zij als één blok de formatie in willen. Dat betekent dat de PvdA- en GroenLinks-fracties één onderhandelingsteam afvaardigen en ook gezamenlijk de inzet voor een nieuw regeerakkoord bepalen. Maar van een definitieve fractie- of partijfusie is (nog) geen sprake.

Niet van gedachten veranderd

En dat laatste is wél wat VVD en CDA graag zien. Rutte en Hoekstra hebben de afgelopen maanden herhaaldelijk aangegeven dat zij niet met twee linkse partijen willen regeren: alléén PvdA óf GroenLinks zou wel acceptabel zijn. Maar Klaver en Ploumen hebben zich inmiddels aan elkaar vastgeketend.

Ook na de linkse ledenvergaderingen lijken VVD en CDA niet van gedachten veranderd. Zolang PvdA en GroenLinks als twee aparte Kamerfracties blijven functioneren, willen Rutte en Hoekstra niet met ze in zee. Ondertussen zou D66-leider Kaag nog altijd niet willen onderhandelen met de ChristenUnie.

Rutte moet deur dichtgooien

Ook Hoekstra (CDA) doet er maandagmiddag het zwijgen toe. © ANP

Informateur Hamer wil op korte termijn deze fase van de formatie afronden. Mogelijk komt zij deze week met haar eindverslag. Als eerste aanzet daartoe wil zij dat de verschillende partijen nu expliciet uitspreken of zij wel of niet met elkaar willen onderhandelen. Rutte zou dus zelf de deur naar PvdA en GroenLinks moeten dichtgooien.

Als dat gebeurt, kan Kaag besluiten of zij alsnog met de ChristenUnie wil formeren, al klinkt daar weinig enthousiasme over bij D66. Als ook die variant afvalt, lijkt een meerderheidskabinet niet meer mogelijk. ,,We zijn nu in de fase van het afstrepen’’, zegt een Haagse ingewijde. ,,Dan kan je op een minderheidsvariant uitkomen.’’

Het is de vraag of Rutte en Kaag bereid zijn te praten over zo’n minderheidskabinet. In dat geval moet per onderwerp worden gezocht naar een meerderheid in de Tweede Kamer. ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers gaf vorige week aan dat een goed idee te vinden.

VVD-prominent Henk Kamp opperde gisteren de mogelijkheid van een ‘extraparlementair kabinet’: dan zou er géén regeerakkoord komen en zou er een kabinet worden geïnstalleerd met politici uit allerlei verschillende partijen. Maar bij VVD, CDA en D66 wordt gezegd dat die ‘exotische variant’ nog niet ‘op de radar’ staat.

Reageren kan onderaan dit artikel. Alleen reacties voorzien van een volledige naam worden geplaatst. We doen dat omdat we een debat willen met mensen die staan voor wat ze zeggen, en daar dus ook hun naam bij zetten. Wie zijn naam nog moet invullen, kan dat doen door rechts bovenaan op onze site op ‘Login’ te klikken.