Rutte raakt zijn scherpte kwijt
VIDEODe affaire rond Halbe Zijlstra raakt ook premier Mark Rutte. Zijn politieke antenne liet hem in de steek. Wie lang aan de macht is, verliest soms het zicht op de werkelijkheid.
Rutte heeft er een vaste uitdrukking voor. Hij is als premier 'de minister van Algemene Zaken, niet van álle zaken'. Geheel volgens dat mantra bemoeide Rutte zich naar eigen zeggen niet al te veel met de leugen van de inmiddels gevallen minister van Buitenlandse Zaken Halbe Zijlstra. Toen die twee weken geleden opbiechtte dat hij vanaf 2016 had gelogen dat hij in een datsja met Vladimir Poetin was beland, hield Rutte zich afzijdig.
Nogal verwonderlijk voor een premier die te boek staat als een enorme controlfreak die altijd gespitst is op politieke valkuilen. Als Rutte ook maar de zweem van een probleem ruikt, belt en sms't hij zich een breuk. Voormalig minister Edith Schippers nam zelfs de telefoon niet meer op als Rutte vijf keer in een kwartier belde om te checken of een potentieel politiek brandje al was gesmoord. En diezelfde Rutte zou het nu aan Zijlstra hebben overgelaten om met een biecht in de Volkskrant te komen?
Haverkist
Als je langer aan de macht bent, ga je dingen eerder relativeren
Zelf noemt de premier het een 'inschattingsfout'. Maar iedereen die met hem heeft samengewerkt, kan zich dat nauwelijks voorstellen. PvdA-leider Lodewijk Asscher trok de lezing van Rutte openlijk in twijfel. Als vicepremier zag hij bijna vijf jaar lang dagelijks hoe Rutte als micromanager als een bok op de haverkist zat. ,,Iemand met zo veel ervaring?''
Maar juist die ervaring kan je inschattingsvermogen in de weg zitten, zegt oud-minister Hans Hillen. De CDA-politicus zag van dichtbij twee CDA-premiers tegen het einde van hun carrière ook inschattingsfouten maken die ze voordien nooit zouden hebben gemaakt. De loopbanen van Ruud Lubbers en Jan Peter Balkenende eindigden in schandaaltjes en gedoe. ,,Als je langer aan de macht bent, ga je dingen eerder relativeren.''
Uiteindelijk kun je het gevoel gaan missen van hoe bepaalde uitspraken of beslissingen worden uitgelegd. ,,Het gevaar van lang aan de macht zijn is dat je alles al een keer voorbij hebt zien komen'', zegt Hillen. ,,Waar je voorheen scherp was - loop dit niet uit de hand? - denk je na een zoveelste keer makkelijker: wat een opwinding om niks.''
Affaires
Met Zijlstra had Rutte zó'n robuuste relatie dat hij wellicht dacht: dit lost hij vast zelf op
Bovendien is Rutte loyaler dan goed voor hem is. Net als bij de gevallen VVD-bewindslieden Opstelten, Teeven, Van der Steur en Hennis bleef de premier tot het einde achter Zijlstra staan. Zo straalden de affaires ook op hem af. Steeds werden feiten - ook uit zijn naam - zo gunstig mogelijk voorgesteld. Of fouten pas erkend als ontkennen geen zin meer had.
,,Het ligt er ook aan wíe in zijn ploeg een fout maakt'', denkt Bram Peper. De PvdA'er werkte nauw samen met voorgangers van Rutte, Wim Kok en Joop den Uyl. Hij weet uit ervaring dat leiders die voortdurend problemen moeten oplossen vaak leunen op mensen die ze vertrouwen. Zekerheidjes, waar je met je drukke agenda dan geen omkijken meer naar hebt. ,,Juist Rutte werkt het liefst met vertrouwelingen. Met iemand als Opstelten en nu Zijlstra had hij zó'n robuuste relatie dat hij wellicht sneller dan bij anderen dacht: dit lost hij vast op.''
Rutte zelf doet er zo laconiek mogelijk over: ,,Mijn carrière is een aaneenschakeling van verkeerde politieke inschattingen'', grapte hij deze week. En tot dusver ook straffeloos. De kiezer vergaf hem in ieder geval.
In een peiling uit oktober bleek Rutte (na minister van Onderwijs Arie Slob), de minister die 'het meeste vertrouwen' geniet. En ondanks alle affaires en gebroken beloftes in het verleden, handhaafde de VVD zich in de laatste twee verkiezingen.
Hillen waarschuwt. Net als het CDA destijds is de VVD een geoliede publiciteitsmachine geworden. ,,Het verhaal van Zijlstra werd uitgevent om te laten zien hoe geschikt hij was voor zijn post. Uiteindelijk heeft iedereen daar een hekel aan en gaat zoeken naar onjuistheden. Rutte heeft onderschat dat al dat gespin op een gegeven moment tegen je gaat werken.''
Het aftreden van Halbe Zijlstra:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Reconstructie
Als zijn bron wegvalt, is 't gedaan voor Halbe
Halbe Zijlstra was ‘too big to fail’. Als dé architect van Rutte III achtte de coalitie hem onmisbaar. Een reconstructie over het einde van 11 jaar politiek in 36 uur tijd. -
Kabinet zit zonder coronawet na blokkade Eerste Kamer: ‘Dan maar weer noodverordening’
De meerderheid van de Eerste Kamer keert zich -als verwacht- tegen de zoveelste verlenging van de tijdelijke coronawet. Partijen vinden het onverantwoord om een wet in leven te houden die zulke ingrijpende restricties bevat. -
Met vertrek Zijlstra is kabinet architect kwijt
Rutte III heeft een eerste klap te verwerken. Want nu Halbe Zijlstra opstapt is het kabinet een minister kwijt, maar vooral ook één van zijn architecten. -
Energierekening
Ad: ‘Ik heb zelf ventilatoren onder de radiator geklikt voor optimale verwarming’
Hoeveel geld besteed jij aan energie in huis? Hoe probeer je de kosten omlaag te brengen? Deze vragen stellen we elke week aan een Nederlander. Vandaag: Ad Voermans (66) uit Rijen, bij Breda. -
Zo zet je gezichtsherkenning en vingerafdrukscanner van je telefoon snel uit
Je smartphone ontgrendelen met je gezicht of vingerafdruk klinkt veilig, maar in geval van nood kan het juist een beveiligingsrisico zijn. Iemand kan onder dwang je gezicht scannen of onopgemerkt je vingerafdruk bemachtigen. Gelukkig kun je dit voorkomen.
-
Kamer: Arbeidsmigrant blijft welkom, wel verzet tegen komst Marokkanen en Tunesiërs
Een meerderheid in de Tweede Kamer vindt dat arbeidsmigranten welkom moeten blijven in Nederland, mits hun woon- en werkomstandigheden verbeteren. Het Europese plan om ook nieuwe groepen migranten uit Marokko, Tunesië en Egypte hier te laten werken, stuit echter op grote weerstand. -
Emotionele Zijlstra ziet droom uiteenspatten
Halbe Zijlstra besloot het vanochtend: hij zou aftreden. De aanleiding: ,,Mijn eigen stommiteit.” Het debat aangaan met de Tweede Kamer vond hij niet meer nodig. ,,Soms moet je zaken die op je ministerie niet goed zijn gegaan uitleggen, maar dit heeft betrekking op mijzelf”, verklaarde hij na afloop. De Kamer gaf hij al antwoord op 109 vragen. Dat moest genoeg zijn. ,,Er is inmiddels te veel ruis, dan heeft een debat geen zin.” -
Werk jij liever thuis omdat je daar productiever bent? ‘Gaat om meer dan je to-dolijst afstrepen’
Een goede verstandhouding met collega’s, leidinggevenden of klanten maakt je werkdag niet alleen plezieriger, maar zorgt er ook voor dat je meer gedaan krijgt. Mirjam Wiersma, auteur van twee boeken over zakelijk flirten, vertelt hoe je jezelf op de kaart zet en mooie relaties opbouwt met anderen. Deze keer: een intern netwerk.