Zo ziet de dag eruit voor de nieuwe bewindslieden van Rutte IV

Zoals gewoonlijk is ook de beëdiging van kabinet-Rutte IV gedrenkt in tradities en ceremonies, maar net als bij veel andere gelegenheden is er nu sprake van een abnormaal coronasausje. Zo kan Sigrid Kaag, de nieuwe minister van Financiën en daarmee een sleutelfiguur van het nieuwe kabinet, er niet bij zijn vanwege een coronabesmetting. Ze staat hierom niet op de bordesfoto en wordt digitaal beëdigd. Ook wordt de foto dit jaar niet genomen bij Huis Ten Bosch maar bij Paleis Noordeinde zodat er genoeg afstand gehouden kan worden.

De nieuwe bewindslieden van de VVD, D66, CDA en CU zullen vandaag ook grotendeels live te volgen zijn op deze site. Vanaf 11.00 uur streamen we de beëdiging, vanaf aankomst tot de bordesfoto.

Om 10.30 uur arriveren alle nieuwe bewindslieden op locatie, voor de tweede keer bij Paleis Noordeinde. Bij kabinet-Rutte III werd gekozen voor deze plek omdat Huis Ten Bosch destijds nog gerestaureerd werd, ditmaal dus om de anderhalve meter tussen de bewindslieden op de bordesfoto te kunnen waarborgen. 

Opvallend aan kabinet-Rutte IV is de verdeling man-vrouw van de bewindslieden die bij het paleis zullen verschijnen. Voor het eerst in de parlementaire geschiedenis zitten er namelijk evenveel mannen als vrouwen in het kabinet. In Ruttes eerdere kabinetten waren de man-vrouwverhoudingen bij aantreden al meer in balans dan daarvoor gebruikelijk was, maar vooralsnog moesten we het doen met zo'n 60 procent man en 40 procent vrouw.

Om 11.00 uur gaat de officiële beëdiging van start in de Grote Balzaal van Paleis Noordeinde. De ministers stellen zich hier in een rij op tegenover de koning. Directeur van het kabinet van de koning, Christoffer Jonker, leest dan de tekst van de eed of belofte voor, waarna hij eerst de namen van de nieuwe ministers en dan die van de staatssecretarissen zal opnoemen. Deze stappen op hun beurt naar voren en zeggen dan ‘zo waarlijk helpe mij God almachtig’ of ‘dat verklaar en beloof ik’ naar de hand van hun religieuze voorkeur. Dat mag ook in het Fries, de officiële tweede taal van Nederland.

Demissionaire ministers als Rutte, Hoekstra en Schouten hoeven de eed niet opnieuw af te leggen, en worden dan ook niet naar voren geroepen. Dit is de tweede keer dat koning Willem-Alexander bij de beëdiging aanwezig mag zijn. Bij Rutte I en Rutte II was de toenmalige koningin Beatrix er nog bij, die in haar tijd 13 kabinetten heeft mogen meemaken.

Rond twaalven betreden de nieuwe ministers het bordes van Paleis Noordeinde. De traditie om een foto te maken van het nieuwe kabinet ontstond in de jaren zeventig. Het eerste kabinet-Biesheuvel was in 1971 de eerste ministersploeg. Zij lieten zich fotograferen met toenmalig koningin Juliana op de trappen van Paleis Huis ten Bosch. De volgende kabinetten ontving ze op het bordes van Paleis Soestdijk. Beatrix zette deze traditie voort, en ook Willem-Alexander staat al een keer op de foto.

De mannen moeten zich nog wel even omkleden voordat ze op de foto gaan. Bij de beëdiging staan ze nog net als Willem-Alexander in een jacquet. In 1971 zou Juliana gezegd hebben niet met ‘een stel begrafenisondernemers’ op de foto te willen, en dus is het gebruikelijk dat de mannen in tenue de ville, een donker pak, op het bordes verschijnen. De positie is ook al van tevoren bepaald. De premier en de vicepremiers staan rond de koning, nieuwe ministersposten als klimaat en stikstof zullen verder naar achteren staan. De nieuwe minister van Financiën en tevens vicepremier, Sigrid Kaag, zal vanwege haar coronabesmetting ook niet op het bordes verschijnen.

Als alle heisa rondom de bordesfoto klaar is, vertrekken de nieuwe ministers naar hun ministeries voor de officiële overdracht. Dat kan soms nog aardig lastig zijn, omdat sommige ministers eerst hun oude ministerie moeten overdragen en daarna nog hun nieuwe taak in ontvangst moeten nemen. Ook zijn de portefeuilles bij Rutte IV anders verdeeld dan bij Rutte III.

Ook dit onderdeel van de beëdiging zit vol met tradities. Zo wordt normaal de symbolische sleutel van de schatkist overgedragen aan de nieuwe minister van Financiën, maar dat zal nu vanwege de coronabesmetting van Sigrid Kaag niet doorgaan. Op de andere ministeries worden de ministers gewoonlijk opgewacht met een glaasje champagne en een groot overdrachtsdossier waar alles in staat dat ze op hun eerste werkdag moeten weten.

Om 16.00 uur is iedereen geïnstalleerd op hun nieuwe positie, en vindt de eerste officiële ministerraad plaats in de Rolzaal, achter de Ridderzaal op het Binnenhof, waar vanwege de coronapandemie wordt vergaderd in plaats van de Trêveszaal. Het is de enige ministerraad waarbij pers bij het begin foto- en filmopnames mag maken. Hierna kunnen de nieuwe bewindslieden van start in hun posities.

Vanavond zijn er meerdere programma's op tv om met de nieuwe kabinetsleden kennis te maken. Zo is er op NPO1 een speciale uitzending van de NOS waarin Mark Rutte en vicepremiers Wopke Hoekstra en Carola Schouten geïnterviewd zullen worden. Of Sigrid Kaag ook aan bod komt is onduidelijk. Ook op NPO Radio 1 kun je kennismaken met de bewindslieden. Op RTL 4 werkt Beau van Erven Dorens samen met het RTL Nieuws voor een speciale uitzending: BEAU & het RTL Nieuws: Het Nieuwe Kabinet. Hierin worden alle ins en outs besproken van kabinet-Rutte IV.

Bekijk onze trending nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: