Binnenkijken in het paleis: zo wonen de koning, koningin en hun dochters

Ze was iets vergeten, voor een vakantie in het buitenland. Koningin Beatrix gaf haar chauffeur ter hoogte van Wassenaar opdracht om te draaien en terug te keren naar paleis Huis ten Bosch. De oprijlaan van haar Haagse paleis was in een paar minuten tijd volgestroomd met busjes van aannemers. Geklust aan het paleis werd er vrijwel alleen als Beatrix in het buitenland vertoefde. ‘Ah, zo gaat het dus als ik er niet ben,’ zou de toenmalige koningin verbouwereerd geconstateerd hebben, vertelt een bron dichtbij de grootschalige renovatie van het paleis.

,,Hare Majesteit de Koningin is zeer terughoudend als het gaat om onderhoud of aanpassingen aan het paleis,’’ merkte een ambtenaar van de Rijksgebouwendienst, dat de paleizen beheert, in een nota in 2012 op. Zilvervisjes bleken dwars door het papieren behang in de Chinese zaal te knabbelen, historische gordijnen waren ‘tot op de draad’ versleten. Houten constructies waren rot, of er groeiden zwammen op.

Daarom moest de boel wel grootschalig gerenoveerd worden, nadat Beatrix als staatshoofd werd opgevolgd door haar oudste zoon Willem-Alexander. Hij was al ruim 5 jaar koning voordat hij met zijn gezin afgelopen winter van villa Eikenhorst naar het compleet gerestaureerde paleis kon verkassen. Kosten: minimaal 63,1 miljoen euro, maar de totaalafrekening stuurt de Rijksgebouwendienst later dit jaar naar de Tweede Kamer, werd vanochtend gemeld.

In, publicitair gezien, niet de beste week voor de Oranjes dit jaar - het onderhoud van koningin Máxima met de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman ettert nog na op de opperhuid van het koninkrijk - hoopte de entourage rond de koninklijke familie dat het zo min mogelijk over bedragen zou gaan bij de rondleiding voor journalisten. Liever over andere duizelingwekkende getallen, zoals de gebruikte materialen (65.000 kilo lood voor de renovatie van het dak, 1300 vierkante meter tapijt in het paleis) en installaties (alleen de stroomvoorziening al: 1239 wandcontactdozen, 22.000 meter voedingskabel).

Over het monnikenwerk rond het eeuwenoude stucwerk aan het plafond van de Witte Eetzaal, dat met een chirurgenmesje en tonnen geduld millimeter voor millimeter ontdaan werd van tal van scheuren en oude verflagen, die in de loop der eeuwen waren aangebracht en er nu fabelachtig mooi uitziet.

Want dat is zo’n rondleiding door zo’n net voltooid kluspaleis toch vooral: een traktatie voor de ogen. Langs alle kunst: in de Oranjezaal, in de Groene Salon, waar een doorsnede van het dna van de bewoners van Huis ten Bosch in keramiek is verwerkt en in de Blauwe Salon, waar twee kunstenaars belangrijke voorwerpen uit het leven van het koningspaar tot papieren stillevens hebben verwerkt op panelen. Van de blauwe inhuldigingsjurk van Máxima tot de schaatsen waarop de toenmalige prins Willem-Alexander in 1986 de Elfstedentocht reed.

Maar het oogstrelende zit ‘m misschien nog wel meer in de details. Een blik in de werkkamer van Máxima, aan de achterzijde van het paleis en die van Willem-Alexander, aan de voorkant. De koning heeft er een raam bijgekregen, voor een nóg beter uitzicht op de eveneens gerenoveerde én schitterende paleistuin. Op zijn bureau en in de kasten wemelt het van de fotolijstjes; niet alleen van vrouw en dochters, maar heel prominent achter hem kijken zijn ouders – Beatrix en Claus - met hem mee op een thuiswerkdag. Boven zijn bureau heeft Willem-Alexander een portret van de Vader des Vaderlands op laten hangen, Willem van Oranje dus.

Even de gang door, naar de werkkamer van Máxima. Opvallend: de kleurrijke koningin koos voor een grijs interieur, met blauwe accenten. Op de schouw staat een imposante glazen zandloper. Zo’n voorwerp prikkelt toch de fantasie: hoe vaak zal ze ‘m omkeren, om de druk op een gesprekspartner op te voeren?

Ondertussen hollen verslaggevers en cameramensen van het ene vertrek naar het andere. Daar raakt een statief van een cameraman op een haar na een kroonluchter, verderop is iemand anders vergeefs op weg naar de privé-vleugel van het paleis. Op de geheel nieuwe bordestrappen (de 300 jaar oude treden zaten vol met scheuren, roest en zelfs algen, omdat regenwater door de holle vorm langdurig op het hardsteen bleef liggen) poseren ze voor elkaar en maken ze selfies.

Wat zal Beatrix, die een groepje klussers al slecht kon verdragen, hier van gruwen.