Koning spreekt lofzang uit tijdens staatsbezoek in Oostenrijk: ‘Wenen is het hart van Europa!’

Ruim een halve eeuw komt Willem-Alexander in Oostenrijk en hij doet er niet geheimzinnig over. De familietraditie om in Lech te komen tijdens de wintersport was altijd zichtbaar, maar dat ze ook Wenen op hun duimpje hebben leren kennen is een goed bewaard geheim.

Hier lopen ze net zoals in Parijs tamelijk onbekommerd over straat, alsof ze toeristen zijn. Hier spreekt Willem-Alexander de taal van zijn vader en zijn grootvader, hoewel het soms nog ‘roestig’ is, zoals hij vorig jaar zei.

De hand van konings meester-speechschrijver Jan Snoek wordt zichtbaar als de koning speecht voor de burgemeester van Wenen, Michael Ludwig. Willem-Alexander gaat los in een liefdesverklaring aan de stad. ,,Wat heerlijk om weer in Wenen te zijn! De stad waar het leven als vanzelf een zwierige driekwartsmaat aanneemt. Het leven is hier verheven tot kunst. En kunst is hier leven!’’

En de koning bezigt ’s avonds aan het staatsbanket lovende woorden over Wenen in zijn toespraak voor bondspresident Alexander Van der Bellen. ,,Wij Noordwest-Europeanen willen het nog wel eens vergeten: niet Brussel, maar Wenen is het hart van Europa.’’ Zijn bewijsvoering ligt in de geschiedenis en de zetels van internationale organisaties als de VN en de OVSE.

Niet alleen Wenen voelt als thuiskomen, maar ook het programma op de tweede dag van het staatsbezoek oogt opvallend vertrouwd. De Oostenrijkers hebben hun research goed gedaan, want het lijken wel werkbezoeken zoals de koning ze in Nederland aflegt. Het is de verbindende kant van het koningschap, geen glamour, maar belangstelling tonen. Media horen vaak pas achteraf dat de koning ergens was.

Neem het bezoek aan Sonnwendviertel, waar de architectuur bijdraagt aan ‘integratie en sociale inclusie’. Dat zou ook zomaar een project kunnen zijn uit de dagelijkse Nederlandse praktijk van de koning. Zoals vier jaar geleden met woonminister Ollongren in de Utrechtse wijken Veemarkt en Overvecht. Veel jongeren pakken nu hun telefoons en fotograferen er op los in Sonnwendviertel.

Integratie en culturele uitwisseling domineren eerder die ochtend in de Brotfabrik, waar de organisatie Caritas uitleg geeft over community cooking. Oostenrijkse gerechten en die uit windstreken van vluchtelingen worden bereid en gegeten. Het zou in Nederland een ‘Appeltje van Oranje’ kunnen winnen, een aanmoediging en bevestiging van een succesvol sociaal initiatief.

Aan tafel in de Brotfabrik schuiven Oekraïense vluchtelingen aan bij de koning en koningin. Ze doen hun verhaal, Aleksander Fridrik, student uit Odessa die in maart naar Oostenrijk vluchtte. Of reisagente Olga Makarenko, die nu ook in Wenen vertoeft. ,,Na twee jaar corona gebeurt nu ineens dit’’, zegt Willem-Alexander.

Ook in Nederland spreken ze met vluchtelingen. ,,Veel vluchtelingen die naar Oekraïne kwamen, moesten voor de tweede keer vluchten’’, weet de koning, die zijn compassie toont. Maar de motoren ronken door de openstaande deuren heen en het bezoekende gezelschap weet: we moeten gaan. Máxima rondt af: ,,I wish you all the best!’’