Organisaties van verzetsleden woest op NTR na weigering disclaimer bij serie: ‘We worden neergezet als lafaards’

In de aflevering over de Tweede Wereldoorlog wordt gesteld dat er in Nederland relatief weinig verzet was tegen de Duitsers. ,,De NTR heeft oog voor de gevoeligheid rondom het onderwerp, maar is het niet eens met de kritiek”, laat een woordvoerder weten. ,,De aflevering is, net als de hele serie, met veel zorg gemaakt en een disclaimer met de strekking dat de uitzending een ‘onvolledig en onjuist beeld’ schetst, zou geen recht doen aan deze zorgvuldigheid.’’

De omroep belooft wel online ‘meer context’ te bieden over het verzet in Nederland. Op de website van de serie is een extra verwijzing geplaatst naar eerder gemaakte NTR-programma’s over het verzet in de Tweede Wereldoorlog. Deze verwijzing zal komende zaterdag bij de herhaling van de aflevering op NPO 1 ook in beeld te zien zijn, meldt de omroep.

Vier organisaties van verzetsleden uit de Tweede Wereldoorlog trokken voor de tweede keer aan de bel bij de NTR. Stichting 1940-1945, Stichting Herinnering Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers en Landelijke Knokploegen (LO-LKP), Stichting Jacoba van Tongeren en het Verzetsmuseum in Amsterdam zijn van mening dat het in het programma lijkt alsof het verzet in Nederland niet of nauwelijks bestond en spreken van ‘historische misleiding’. ‘Alsof het Nederlandse volk laf was en op grote schaal actief met de bezetter meewerkte’, aldus de organisaties, die ook een advocaat in de arm hebben genomen, in een verklaring.

Ze eisten van de NTR een disclaimer voorafgaand aan de aflevering, waarin staat dat de uitzending ‘een eenzijdig beeld geeft van de bezetting’. Deze disclaimer moest minimaal acht seconden in beeld zijn.

Joke Scheepstra, voorzitter van stichting Herinnering LO-LKP, noemt de reactie van de NTR ‘beschamend en ontzettend betreurenswaardig’. Afgelopen zomer heeft een afvaardiging van de organisaties al tevergeefs met de omroep gesproken.,,De NTR volhardt op de verkeerde weg’', zegt Scheepstra, dochter van twee oud-verzetsstrijders.

Volgens haar is de insteek van de gewraakte aflevering al fout met de titel ‘Bevrijders en bezetters’. ,,Het is heel pijnlijk voor nabestaanden dat het belang van het verzet onderbelicht blijft. Het waren gewone mensen die in buitengewone situaties beslissingen moesten nemen waar ze de gevolgen niet van konden overzien. Maar ze namen hun verantwoordelijkheid en droegen de gevolgen daarvan. Dat er zo weinig over gesproken wordt, is denigrerend en blijkt van gebrek aan respect.’’

Het stoort Scheepstra vooral dat de serie ook op scholen gebruikt wordt. ,,Deze des-informatie is misleidend voor de jeugd van nu. En daarmee volstrekt ongeschikt als lesmateriaal voor School TV. Als dit een indicatie is voor de kwaliteit van het onderwijs en de historische informatie, is het daarmee bar slecht gesteld.’’

Ook Paul van Tongeren, woordvoerder namens de organisaties, zegt ‘geschokt’ te zijn dat de NTR en NPO deze ‘misleidende informatie’ blijven verspreiden. ,,Deze uitzendingen worden gebruikt op scholen en bevatten nu onwaarheden. Het is een taak van de publieke omroep om kinderen evenwichtig voor te lichten over onze geschiedenis. Dit is een feitelijke onjuistheid: we worden neergezet als lafaards.’’

De organisaties starten een crowdfunding. ,,We gaan aan iedereen die onze grief steunt vragen een klein bedrag bij te dragen aan juridische stappen”, aldus Van Tongeren. ,,Wij laten het hier niet bij zitten. Dat zijn we verplicht aan iedereen die zijn leven heeft geriskeerd in de oorlog om de Duitsers te dwarsbomen.”

Wat Scheepstra betreft wordt de hele aflevering zaterdag niet uitgezonden. Ze vindt het schofferend voor alle verzetsmensen en hun nazaten. ,,Ik weet voor welke goede zaak zij zich hebben ingezet. Mijn eigen ouders hebben het wonderwel overleefd. Vooral bij nabestaanden van verzetsmensen die het niet overleefden, moet deze klap nóg harder aankomen.’’