Historische rubriek: Hoe Tineke Bartels in 1974 NK-goud won op de ruige military

Als dochter van een paardenliefhebber werd kleine Tineke als kleuter al boven op een paard gezet. ,,Mijn vader had als slager een drukke baan. In de weekenden vond hij ontspanning als springruiter bij de stal van Van de Pol in Eindhoven. Ik ging vaak met hem mee op concours. We waren thuis met vijf kinderen en ik was de tweede. Mijn oudste broer gaf niks om paarden dus vanaf het moment dat ik kon lopen, zette mijn vader me op een paard”, vertelt Tineke Bartels.

Op tienjarige leeftijd sprong ze haar eerste concoursen. En als net zestienjarige nam ze in 1967 al deel aan de eerste editie van Indoor Brabant in Den Bosch.

Nadat de geboren Eindhovense eind jaren zestig verkering kreeg met Joep Bartels uit Hooge Mierde kreeg ze meer en meer interesse in de stoere military (nu eventing genoemd); een combinatie van dressuur, cross-country met natuurlijke hindernissen en springen. ,,Joep was parcoursbouwer bij militarywedstrijden en hij heeft zelf ook veel gecrosst. Ik vond het meteen een prachtige sport. Vooral de cross door de bossen waarbij je in die tijd ook de steeplechase had met sprongen over sloten.”

Tineke de Vries (zoals haar meisjesnaam luidt) werd gegrepen door de liefde voor military én de liefde van haar leven. ,,Ik weet nog dat Joep tegen mij zei: ‘Als jij met mij trouwt, geef ik je een paard dat ik nooit zal verkopen.’ Mijn vader verkocht weleens onze goede springpaarden en daar was ik altijd zo verdrietig om. Maar ja, later besef je wel dat hij de sport ook ergens van moest betalen natuurlijk.”

In 1972 gaf Tineke de Vries haar jawoord aan Joep Bartels. ,,Hij hield zijn woord; ik kreeg Irene, zijn achtjarige militarypaard en ze is nooit verkocht. Ook ik hield mijn woord... we zijn nog steeds getrouwd”, lacht Tineke Bartels.

In de aanloop naar het NK military boekte ze in 1974 aardige resultaten met haar merrie. ,,Irene was net een lopende verzekering”, blikt Bartels bijna een halve eeuw later terug. ,,Ze was heel veelzijdig; sterk in dressuur, ze sprong altijd goed en in de cross was ze voorzichtig bij de moeilijke hindernissen. Ze voelde altijd precies aan waar het gevaar loerde.”

Irene miste volgens Bartels wel de echte topsnelheid waardoor de combinatie op internationaal niveau net tekort kwam. De Brabantse amazone was dan ook zeker niet de favoriet tijdens het NK military in de bossen van haar nieuwe woonplaats Hooge Mierde. ,,In die tijd waren Maarten Jurgens en Eddy Stibbe de toppers.”

Na een uitstekende dressuurproef voerde Bartels na de eerste NK-dag de ranglijst aan. Ook de cross-country en het springparcours gingen boven verwachting waardoor ze na drie spannende dagen tot haar eigen verbazing werd gekroond tot Nederlands kampioene military. ,,Dat was geweldig. Joep was zo trots als een pauw. Ik herinner me dat we een gigantisch feest hebben gevierd bij ons thuis met onder meer de mannen van de vrijwillige brandweer. Die mannen hadden overdag - tussen het nathouden van de waterhindernissen door - al aardig wat kratjes bier weggetikt. Het was één groot feest.”

De Nederlandse titel military was voor Bartels haar belangrijkste overwinning in deze paardensportdiscipline. In 1981 stapte ze over naar de dressuursport. ,,In 1975 en 1977 werden mijn zoon Gijs en dochter Imke geboren. Mijn ouders en schoonouders kwamen vaak met onze kinderen naar wedstrijden kijken. Ze kregen de schrik van hun leven als ze mij zagen crossen door de bossen. Mijn ouders vonden het veel te gevaarlijk. Destijds gebeurden er ook best veel ongelukken tijdens de military, vooral met de natuurlijke hindernissen.”

Amper drie jaar na haar keuze voor dressuur stond Bartels op de Olympische Spelen van 1984 in Los Angeles. Ze nam als sporter deel aan vier Spelen en als coach was ze present op twee olympiades. Tot op de dag van vandaag is Bartels op het hoogste niveau bezig met haar sport. Zo is ze privétrainer van twee Japanse dressuurruiters die zich hopen te plaatsen voor de Olympische Spelen. En sinds september is Bartels hoofdcoach topsport bij de paardensportbond KNHS.