Om te begrijpen waarom sommige internetverbindingen snel zijn en andere langzaam, moeten we eerst kort kijken naar hoe zo’n verbinding eigenlijk werkt. Of je nu mail verstuurt of online films kijkt, elke internetverbinding bestaat uit computers die data verzenden en ontvangen. Hoe snel zij dat doen, hangt af van hoeveel informatie zij tegelijkertijd kunnen verzenden en hoe lang het duurt voordat die informatie aankomt.

Data per seconde
De snelheid van een internetverbinding wordt gemeten in data per seconden (megabits, afgekort Mbps). Acht megabits staat gelijk aan één megabyte. Ter vergelijking, een YouTubefilmpje van tien minuten is ruwweg 240 megabyte of 1920 megabit. 

Het aantal Mbps vertelt welke snelheden je kunt verwachten. ,,Als je een gezin van vier personen hebt en de gezinsleden willen streamen, gamen en videobellen, dan wil je minimaal een verbinding van 200 Mbps hebben’’, legt Van Miltenburg uit. Een goede vuistregel is om minimaal 50 Mbps per persoon te rekenen. ,,Maar zelfs dan kom je soms tekort. Als je films in 4K streamt of constant videobelt, wil je bijvoorbeeld meer hebben.”

Downloaden en uploaden
Een ander belangrijk detail is dat iedere internetverbinding twee verschillende soorten snelheden kent: de downloadsnelheid en de uploadsnelheid. Die eerste geeft aan hoe snel jouw computer data kan ontvangen, de tweede hoelang het duurt voordat informatie vanaf jouw computer het internet bereikt. Kijk je een film op Netflix of download je een bestand? Dan is de downloadsnelheid belangrijk. Wil je een bestand online? Dan verzend je data volgens je uploadsnelheid.

Een laatste belangrijke term is ‘latency’, oftewel ‘pin’. Dat is, simpel gezegd, de snelheid waarmee data over het netwerk gaan. De latency geeft de vertraging aan, dus lager is beter. Dit wordt gemeten in microseconden. De Mbps bepaalt dus hoeveel data er per seconde kan worden binnengehaald of verzonden, en de latency zegt hoelang het duurt voordat die data bij de ontvanger is. Hoe lager de latency, hoe stabieler het netwerk en de verbinding.

Providers en netwerken
Wanneer het op snel internet aankomt, zijn Ziggo en KPN de twee grootste namen in Nederland. ,,Ziggo beheert het grootste kabelnetwerk en KPN bouwt een eigen glasvezelnetwerk op.” Maar dat betekent niet dat dit de enige bedrijven zijn waar je voor kabel of glasvezel terechtkunt. Dat komt omdat deze netwerken ook door andere providers gehuurd kunnen worden. 

Iemand die een glasvezelverbinding wil zit dus altijd op het KPN-netwerk, maar kan dat doen met een abonnement bij bijvoorbeeld T-Mobile of XS4ALL. Wanneer je weet wat voor verbinding je wilt, zal je dus alsnog moeten uitzoeken welk pakket van welke provider jou het meeste voordeel oplevert.

DSL
DSL is de oudste en meest voorkomende soort verbinding. Dit is, kort gezegd, internet via je telefoonlijn. Een DSL-verbinding kan verschillende vormen aannemen, zoals het oudere ADSL of het nieuwere en snellere VDSL2. ,,Het voordeel van DSL is dat je alleen een telefoonlijn nodig hebt, dus het is voor bijna iedereen beschikbaar. Het nadeel is dat de snelheid beperkt blijft. De snelste VDSL2-verbindingen bieden 400Mbps, veel minder dan dat je met kabel of glasvezel kunt krijgen. En omdat het een oudere technologie is, zit er geen rek meer in.”

,,Die snelheid gaat niet meer stijgen, terwijl de benodigde snelheid voor een goede ervaring dat wel doet. Daarnaast is je uiteindelijke snelheid bij DSL ook afhankelijk van de afstand tussen je huis en de wijkkast, waar het internet verdeeld wordt.” Voor nu is DSL nog steeds goed bruikbaar, maar de dagen van de telefoonkabel zijn geteld.

Kabel
Deze verbinding komt je huis via de televisiekabel binnen. ,,Over de dikkere coax-kabels voor de televisie kun je meer data kwijt dan over een telefoonlijn.’’ Het voordeel van deze verbinding is dat bijna iedereen een televisieaansluiting heeft, waardoor kabelinternet net als DSL makkelijk toegankelijk is. 

Het nadeel is dat je geen keuze hebt tussen verschillende providers. Op de meeste plekken kun je alleen voor Ziggo kiezen en in sommige regio’s zijn kleinere spelers zoals Delta en Caiway alleenheersers over de kabel.

,,Het voordeel van kabel is dat de downloadsnelheid een stuk hoger is.” De snelste verbinding in Nederland is op dit moment 1 gigabit per seconde, of 1024 megabits. ,,Maar deze snelheid kan in de toekomst tot maximaal 10 Gbps stijgen.” Het grote nadeel is dat de uploadsnelheid met 50 Mbps vies tegenvalt: ,,Dat is lager dan sommige DSL-verbindingen en absoluut niet ideaal als je wilt gamen of videobellen.”

Glasvezel
Wil je het snelste internet mogelijk? Dan is glasvezel de enige optie, een type verbinding waar informatie met de letterlijke snelheid van het licht door de kabel vliegt. ,,Je kunt een abonnement nemen voor een verbinding van 1 Gbps, hetzelfde als het duurste kabelabonnement. Het verschil is dat je download- en uploadsnelheid bij glasvezel gelijk zijn. Ook de latency is veel lager. Het netwerk is veel stabieler.” Dat maakt glasvezel ook een goede keuze voor mensen die genoeg nemen met bijvoorbeeld 100 Mbps.

Het enige nadeel? Glasvezel is nog niet wijdverspreid, dus je moet maar net het geluk hebben dat je in jouw woonplaats toegang hebt. En omdat je soms moet betalen om een verbinding naar jouw huis aan te leggen, kan dat al snel een dure onderneming worden.

Een andere technologie die razendsnel internet beloofd, is 5G. Deze draadloze verbinding kan een theoretische topsnelheid van 10(!) Gbps halen, honderd keer meer dan het huidige 4G mobiele netwerk. Het probleem is dat die theorie zich voorlopig nog niet naar de praktijk vertaalt. 

,,Voor 5G heb je meer masten nodig, en die zijn er nog niet. Dat betekent dat je lang niet overal in Nederland een goed bereik hebt.’’ En zelfs met bereik valt de snelheid tot nu toe tegen: ,,In de laatste test van Tweakers had 5G van T-Mobile een topsnelheid van 166 Mbps, iets lager dan het huidige 4G netwerk. Maar de latency was wel een stuk lager.’’ 

Een andere draadloze verbindingssoort is Starlink, het internetnetwerk van de excentrieke ondernemer Elon Musk. Met de satellieten van zijn bedrijf SpaceX wil Musk internet aanbieden op plekken waar normale verbindingen moeilijk komen. Sinds kort is Starlink ook in proefvorm beschikbaar in Nederland. ,,In onze tests haalden we een stabiele snelheid van 150 Mbps. Dat is handig als je op een plek woont waar internet anders moeilijk beschikbaar is. Het nadeel is wel dat de prijs hoog is. Je hebt 500,- euro aan apparatuur nodig, en betaalt daarna 99,- euro per maand.”