Aantal studenten universiteiten Eindhoven en Tilburg groeit gestaag, financiën blijven achter

Een recordaantal van 340.700 bachelor- en masterstudenten staat dit jaar ingeschreven bij Nederlandse universiteiten, blijkt uit cijfers van de Vereniging van Universiteiten (VSNU) afgelopen week. In Brabant hebben ook Technische Universiteit Eindhoven en Tilburg University het aantal studenten zien toenemen met 75 en 50 procent in de afgelopen 10 jaar. Maar een combinatie van groeiende studentenaantallen en achterblijvende rijksbijdragen dwong de instellingen hun onderwijs anders in te richten.

Net als bij de meeste universiteiten was het beleid van Tilburg University jarenlang gericht op groei en zoveel mogelijk studenten aantrekken in binnen- en buitenland. ,,Van een kleine naar een middelgrote universiteit", zegt Tilburg University-woordvoerder Imre van der Meulen. ,,We wilden op twee fronten groeien, namelijk in studentenaantallen, maar ook in financiering, terwijl we tegelijkertijd onze hoge kwaliteitsnormen ten aanzien van onderzoek en onderwijs handhaven.” 

Die groei kwam er. In 2021 telt Tilburg University een totaal van 20.284 studenten. Dat is 4,9 procent meer dan in 2020 en 16,7 procent meer dan in 2019, het jaar voor de pandemie. Maar de afgelopen jaren heeft de universiteit ook tekorten op de jaarrekening laten zien, laat Van der Meulen weten. Om de groei op te vangen, putte Tilburg University uit haar reserves maar er moest ook geschrapt worden. Van der Meulen: ,,Het is echt ten koste gegaan van het onderzoek en van de noodzakelijke verwevenheid van universitair onderwijs en onderzoek.”

Om de toenemende werkdruk onder medewerkers te verminderen, investeerde de instelling onder meer in voorzieningen zoals mindfulness trainingen en (externe) begeleiding voor teams. Vanwege de pandemie is dit jaar ook 2,25 miljoen euro vrijgemaakt voor een Impulsprogramma waarmee faculteiten extra personeel kunnen aannemen.

Met een lichte daling van 12.926 in 2020 naar 12.906 in 2021 blijft het aantal studenten aan TU Eindhoven nagenoeg gelijk aan het jaar ervoor. In lijn met het onderzoek van de VSNU is het aantal instromende vwo-leerlingen afgenomen terwijl het aantal internationale studenten flink is toegenomen, met bijna 50 procent meer instromers dan voor de pandemie. De afgelopen tien jaar zag de TU/e het aantal studenten met meer dan 75 procent toenemen.

TU Eindhoven voelde zich de afgelopen jaren genoodzaakt een maximum in te stellen voor zes studies. ,,Een belangrijk deel van ons onderwijs vindt plaats in practica, waarin kennis een op een wordt overgedragen van docent op leerling”, zegt TU/e-woordvoerder Ivo Jongsma. ,,Dat is niet mogelijk in massavorm.”

Diversiteit in de collegezaal
Een belangrijke factor in de groei van studenten aan de Nederlandse universiteiten is de flinke toename van internationale studenten. De universiteiten streven naar een ‘international classroom', waarin alle studenten omringd worden door mensen vanuit de hele wereld. Met een aandeel van 20 procent is de international classroom bij Tilburg University bereikt. 

TU/e zet hoger in en heeft als doel om voor 1/3e uit buitenlandse studenten te bestaan in 2030. ,,Dat sluit goed aan bij carrières in de hightech industrie en in de wetenschap, die beide volledig internationaal van karakter zijn", zegt Jongsma. ,,Daarnaast is de internationale instroom van groot belang om het bedrijfsleven in Brainport van de ingenieurs te voorzien die zo hard nodig zijn.”

De bezuinigingen zijn nog niet afgelopen. In 2019 besloot het ministerie van OCW om het advies van commissie-Van Rijn op te volgen en een groot deel van de onderwijsgelden te verschuiven: minder geld voor de alfa/gamma-universiteiten zoals Tilburg University en méér geld naar de technische universiteiten. Per 2022 betekent dat voor Tilburg University structurele bezuinigingen van 2,7 miljoen per jaar. TU Eindhoven daarentegen zou de komende jaren 16 miljoen euro mogen bijschrijven, maar ook dat bedrag is niet genoeg.