Kritiek op democratische school Veldhoven: Mijn dochter heeft daar niets geleerd

Zelf bepalen wat je leert, wanneer je dat leert en of je examens wilt maken. Het mag allemaal op de particuliere democratische school DOE040 in Veldhoven. Dat gaat niet altijd even goed. Ouders uitten dinsdag kritiek op de school.

De voorbije maanden deed het tv-programma De Monitor onderzoek naar particulier onderwijs in Nederland. Dat onderzoek richtte zich ook op de democratische school in Veldhoven, waar leerlingen van 4 tot en met 21 jaar oud zelf hun curriculum bepalen. Twee ouders van voormalig leerlingen kwamen aan het woord.

De dochter van Mary Bal zat twee jaar op de school. Ze werd aan haar lot overgelaten en het maken van examens werd ontmoedigd, volgens Bal. De pleegzoon van Corry Giepmans liep ruim een maand rond op de school. Maar de zogeheten aannamekring besloot dat hij niet mocht blijven. In die kring wordt democratisch door zowel leerlingen als leerkrachten het lot van een leerling bepaald.

In een reactie aan het ED laat DOE040 weten dat het slechts één keer is voorgekomen dat een leerling werd geweigerd. ,,We konden niet de expertise bieden die hij nodig had”, aldus een woordvoerder. ,,Deze leerling was afkomstig uit het speciaal onderwijs. Dat zijn wij niet.”

Ook worden studenten niet ontmoedigd om toetsen te maken, stelt de school. ,,Een flink aantal studenten bereidt zich voor op staatsexamens. Dit jaar verwachten we de eerste leerling die een volledig vwo-diploma gaat halen.”

DOE040 geeft evenwel geen inzicht in het aantal leerlingen dat de school voortijdig verliet. ,,De term ‘niet afmaken’ bestaat bij ons niet. Leerlingen kiezen samen met hun ouders wanneer het tijd is voor de volgende stap.”

Volgens de school is er voor elke tien leerlingen een begeleider. ,,Elke leerling krijgt persoonlijke coaching en minstens tweemaal per jaar is er een gesprek tussen leerling, ouders en begeleiders.” Wel hebben de leerlingen een grote vrijheid en eigen verantwoordelijkheid. ,,Leerlingen zijn vrij om zelf invulling te geven aan hun dag.”

Op dit moment worden aan particuliere scholen minder strenge eisen gesteld dan aan reguliere scholen. Zo hebben particuliere scholen geen zorgplicht en kunnen ze dus een leerling weigeren of wegsturen. Als het aan D66 ligt, gaat dat veranderen. Tweede Kamerlid Paul Van Meenen gaf bij De Monitor aan te streven naar dezelfde voorwaarden voor alle scholen.

‘Wat een schitterende methode om te kunnen en mogen leren’, schreef Mary Bal in 2015 op internet over DOE040. Ondertussen is ze furieus op de particuliere democratische school uit Veldhoven. ,,Ze beloven gouden bergen, maar er gebeurt daar niets.”

Bals dochter zat op een reguliere middelbare school toen ze Lyme kreeg. ,,Daardoor was ze erg vaak erg moe”, zegt Bal (49). ,,Elke week miste ze twee tot drie dagen school. Maar ze moest wel alle toetsen inhalen.” Dat ging zo niet langer, besloot Bal. ,,Er lag zoveel druk op haar. Ze kreeg de kans niet om beter te worden.”

Toen hoorde Bal over DOE040. ,,We zijn met de school gaan praten. We hadden een goed gesprek. Onze dochter zou pas gaan leren op het moment dat ze eraan toe was.” Bals dochter ging naar de school. En DOE040 leverde resultaat. ,,Ze kreeg daar de ruimte. We zagen haar opknappen.” Toch ging het mis.

,,Op een gegeven moment wilde mijn dochter weer vakken gaan volgen”, zegt Bal. Toen gaf de school ineens niet thuis. Ze moest ‘ontscholen’ werd haar verteld. Ze dacht nog in ‘oude systemen’, luidde de diagnose.

Een diploma was helemaal niet nodig, vonden ze bij DOE040. ,,Ze gaven telkens Steve Jobs van Apple als voorbeeld, want die heeft nooit hoger onderwijs afgemaakt”, zegt Bal. ,,Maar mijn dochter wilde gewoon vakken volgen en eindexamen doen. Ze had hulp nodig om dat allemaal te regelen.”

Die hulp kreeg ze niet. Ook niet toen haar ouders met de school gingen praten. ,,We hebben veel gesproken over wat ze wilde leren”, zegt Bal. ,,Het zou allemaal goed komen. Ze zou certificaten voor vakken kunnen halen en een staatsexamen doen.” Maar er gebeurde niets.

,,De school zei dat de behoefte van mijn dochter om examens te doen op angst gebaseerd was”, gaat Bal verder. ,,Dat het niet haar eigen wens was, maar die van ons als ouders.” Ze lieten het kind aan haar lot over, vindt Bal. ,,Op een gegeven moment verveelde ze zich te pletter.”

Uiteindelijk kwamen de vermoeidheidsklachten terug. Na twee jaar vertrok Bals dochter bij DOE040. Ze zat een jaar thuis. Nu zit ze in een havo/vwo-brugklas. ,,Het gaat gelukkig veel beter”, besluit Bal. Maar de frustratie blijft: ,,Ze heeft daar niets geleerd.”