Roodharig en Indisch: zeldzaam maar verklaarbaar

Brederode nam als roodharige van Indische afkomst het initiatief voor het boek. ,,Ik was vroeger heel actief in de derde generatie van de Indische wereld. Zo’n tien jaar geleden werd dat bij minder en was ik helemaal niet meer zoveel met mijn achtergrond bezig. Tot mijn zus vijf jaar geleden voorstelde een dna-analyse te doen. Ik was enorm verbaasd dat ik bijna 40 procent Aziatisch dna heb.”

,,Ik realiseerde me dat het een soort groot gelijk voor me was, omdat ik altijd een soort gevecht had tegen de twijfel over mijn culturele identiteit. Als mensen daar vraagtekens bij zetten, doet dat wat met je. Op een gegeven moment denk je: ‘Misschien hebben ze wel gelijk en ben ik gewoon een doorsnee Hollander. Maar de test bevestigde juist mijn afkomst.”

Op hetzelfde moment gaf een goede vriend van Brederode, fotograaf Armando Ello het boek Twijfelindo uit, over mensen die niet als Indo worden erkend. Op de cover stond een meisje met rood haar en sproeten. ,,Die twee aspecten combineerde ik en zo ontstond het idee om een spin-off te creëren van dat boek. Van roodharige mensen wordt vaak niet geloofd dat ze Indisch zijn; daar gaan we in het boek dieper op in. Wij worden soms aangekeken of we een uniek relikwie in een museum zijn. Omdat we daardoor ook vaak aan onszelf gaan twijfelen, zijn wij de ultieme twijfelindo’s.” 

_{De tekst gaat verder onder de foto}

Brederode ging voor het boek op zoek naar andere roodharige mensen met een Indische achtergrond. ,,De helft meldde zich spontaan en de andere helft heb ik echt bijna door internet heen moeten trekken om mee te doen.”

Heyer behoorde tot die laatste groep. ,,Ik vroeg waar ik het boek kon kopen en toen stuurde Willem-Jan mij een bericht of ik mee wilde doen.  Wat maakte dat ik uiteindelijk toch mee wilde doen, was mijn nieuwsgierigheid en een stukje herkenning bij anderen.”

Terugkijkend in de geschiedenis wordt duidelijk dat het fenomeen misschien wel zeldzaam, maar ook  verklaarbaar is. In de koloniale tijd gingen veel Europese mannen naar Indië. Om hen tevreden te houden, kregen ze meisjes. Dat leidde er toe dat er kinderen werden geboren van gemengde Aziatische en Europese afkomst, vooral uit Noordwest-Europa, waar de meeste roodharigen wonen. Het roodharig gen is recessief, wat betekent dat iemand alleen rood haar krijgt als beide ouders het gen hebben. De roodharige kinderen komen voort uit latere generaties, omdat in de voorgaande generaties mensen met het gen weer kinderen kregen met elkaar.

Bij Heyer zorgde de medewerking aan het boek ervoor dat ze vragen ging stellen. ,,Mijn oom heeft een kist met van alles van opa en oma, dus toen ben ik gaan vragen wat er allemaal inzat. Daardoor is mijn oom er meer over gaan vertellen. Er zat bijvoorbeeld een brief in die mijn oma had geschreven over haar ontvangst in Nederland. Dat ze dat niet als een warme ontvangst had ervaren.”

,,Ook mijn moeder werd gediscrimineerd. Dat is ingrijpend voor hen. Mijn opa en oma zijn met niets hier gekomen en hebben hier toch een leven opgebouwd. Mijn opa vertelde nooit zoveel, hij heeft ook trauma’s opgelopen in gevangenschap. Mijn oma ging tegen haar sterven steeds meer vertellen. Ik mis haar, daarom zoek ik nu een adoptie-oma”, lacht ze. ,,Het samen koken en eten, het knuffelige. Als ik de geuren ruik, kom ik al thuis.”