Eén op de drie leidinggevenden neemt werknemer die ooit psychische problemen heeft gehad niet snel aan

Promovenda Kim Janssens heeft het onderzoek uitgevoerd onder 670 leidinggevenden in Nederland, werkzaam in alle sectoren. ,,negen van de tien managers hebben zorgen over werknemers met psychische problemen. Zo weten ze niet hoe ze de werknemer moeten helpen (39 procent), hoe ze met de werknemer moeten omgaan (19 procent) en vragen zij zich af wat de mogelijke negatieve invloed is op de werksfeer (40 procent).’’ 

Wat wordt precies bedoeld met psychische problemen? Janssens: ,,Dat hebben we bewust open gelaten in het onderzoek. De leidinggevenden gaven zelf aan dat ze van alles daaronder verstaan, van stress, burn-out, angst tot depressie. Maar in principe is het een breder begrip, ook autisme valt er bijvoorbeeld onder.’’ 

Mensen met psychische problemen zijn vaker werkloos, vertelt Evelien Brouwers, als hoogleraar Psychische gezondheid en duurzame inzetbaarheid in arbeid betrokken bij het onderzoek. ,,Nu blijkt dat ze ook te maken te hebben met stigmatisering of een discriminerende houding van werkgevers.’’  

Leidinggevenden vrezen bijvoorbeeld dat iemand langdurig verzuimt. Of dat een persoon het werk niet goed aankan, en een leidinggevende niet op de werknemer kan rekenen. In de praktijk had 7 procent van de managers negatieve persoonlijke ervaringen met dergelijke medewerkers, tegenover 52 procent met positieve ervaringen. Brouwers: ,,Die ervaring staat haaks op de houding van leidinggevenden tegenover deze werknemers.’’ 

Zo zou één op de drie leidinggevenden een werknemer die ooit psychische problemen heeft gehad niet snel aannemen, ook als die problemen niet meer spelen. ,,Dat stigma blijft dus lang aan iemand kleven en kan leiden tot arbeidsdiscriminatie. Werkgevers willen het liefst een werknemer waar niets mee is. Dat is onrealistisch: maar liefst 43,5 procent van de Nederlanders heeft namelijk minstens een keer in zijn leven een psychische aandoening. Tel daar echtscheidingen, rouw of lichamelijke problemen bij op en wie blijft er dan nog over?’’ 

De hoogleraar raadt werkgevers aan mensen niet uit te sluiten. Ook vindt ze dat meer kennis nodig is op de werkvloer over hoe je iemand kunt ondersteunen bij psychische problemen. 

Uit een eerder onderzoek van Tilburg University bleek dat 75 procent van de werknemers zélf juist open is over psychische problemen. Officieel mag een werkgever er niet naar vragen, maar veel mensen willen geen geheim hoeven te bewaren en willen zichzelf kunnen zijn op werk. Brouwers: ,,Het sociale stelsel is goed geregeld hier, bij ziekte word je tot twee jaar doorbetaald. Werknemers voelen zich veilig, maar dit onderzoek laat zien dat dat misschien onterecht is in een sollicitatiegesprek.’’ 

Toch kan openheid bij een sollicitatie volgens Brouwers soms ook juist goed zijn. ,,Het verzwijgen ervan kan ook extra stress of problemen opleveren. En een werkgever kan pas aanpassingen voor je doen als hij weet dat er een probleem is. Denk wel goed na of je iets wilt vertellen, en hoe je dat het beste kunt doen. Er is geen one size fits all-antwoord voor deze situatie.’’ 

We werken meer dan ooit te voren werken en onze banen zijn steeds drukker en belastender voor ons hoofd geworden. Hoe voorkom je een burnout? Arie Boomsma gaat langs bij psycholoog Thijs Launspach.