Honderden euro's voor 'onproductieve rokende werknemers' als ze stoppen

,,In Nederland roken relatief veel mensen nog,’’ zegt Floor van den Brand, onderzoeker bij de Universiteit Maastricht. ,,We zijn op zoek naar creatieve manieren om mensen te helpen stoppen.’’ De werkgever hierbij betrekken, is volgens Van den Brand een logische stap. ,,Rokers zijn minder productief op het werk dan niet-rokers en ze melden zich vaker ziek. Veel werknemers gaan ook richting de pensioenleeftijd waar het toch al niet vanzelfsprekend is dat mensen kunnen blijven werken.’’ Niet kunnen werken is voor de roker op leeftijd nog de minste zorg. ,,Uit onderzoek is gebleken dat een kwart van de rokers de pensioenleeftijd niet haalt.’’

Voor het onderzoek, dat gefinancierd wordt door KWF Kankerbestrijding, gaan 600 rokende werknemers proberen te stoppen. ,,Er doen 59 bedrijven mee uit heel Nederland, alles van banken en scholen tot maakbedrijven en sociale werkplaatsen,’’ zegt Van den Brand. ,,De deelnemers krijgen eerst een cursus ‘stoppen met roken’ van zeven weken. In een groepje van tien leren ze wat er precies in een sigaret zit en wat de gezondheidsvoordelen van stoppen zijn. Na het gezamenlijke stopmoment in week drie worden er ervaringen gedeeld en komen strategieën aan bod om terugval tegen te gaan.’’

Na de cursus krijgen de deelnemers de eerste cadeaubon van vijftig euro. ,,We houden ze een jaar lang in de gaten. We controleren of ze nog steeds gestopt zijn met behulp van een ‘smokerlyzer’, een apparaat dat de hoeveelheid koolstofmonoxide in de adem kan meten.’’ Wie nog steeds gestopt is, krijgt ter beloning een bon. ,,De laatste bon, na een jaar, is er een van 200 euro. In totaal krijgen de deelnemers 350 euro aan bonnen.’’

De niet-rokers bij een bedrijf krijgen niets. Ontstaat er zo geen afgunst op de werkvloer? ,,Dat was iets waar we van tevoren wel rekening mee hadden gehouden. In de praktijk valt het echter heel erg mee. We hebben in ieder geval geen boze telefoontjes gehad van niet-rokers,’’ zegt Van den Brand. ,,We hebben ook enkele deelnemers geïnterviewd over hun ervaringen en gevraagd wat niet-rokende collega’s tegen hen zeggen. Op een enkeling na reageren de niet-rokers positief. De meesten vinden het vooral een goede zaak dat hun collega’s stoppen en zijn geïnteresseerd in hoe het gaat.’’

Het onderzoek is nu bijna halverwege. ,,Hoe het gaat? Daar kan ik niets over zeggen, want het onderzoek is geblindeerd. Pas na afloop krijgen ook wij de resultaten te zien. De reacties van de deelnemers die we spraken, stemmen alvast positief. Ze stellen het heel erg op prijs dat hun werkgever hen en hun gezondheid belangrijk vindt. Bij veel bedrijven zijn er al initiatieven om medewerkers bijvoorbeeld meer te laten bewegen of gezonder te laten eten, maar iets om te stoppen met roken is er vaak nog niet.’’