Schoolopdracht van docent maatschappijleer gaat viral: ‘Tienduizend likes en trotse leerlingen’

Leerlingen van 3-vmbo weten te boeien met maatschappijleer: docent Bart Derksen (32) heeft er zo z’n trucjes voor. Met een van zijn zelfverzonnen opdrachten gaat de leraar viral op LinkedIn. Zijn idee om zijn studenten een brief aan een politicus te laten schrijven over een probleem in de maatschappij, krijgt tienduizend likes op het platform. ,,Als ik de brieven echt opstuur, zijn mijn leerlingen verbaasd. Maar dan krijgen ze reactie en zijn ze zó trots.”

Marloes van Wijnen (The Best Social) 07-05-22, 09:00

De leerlingen naar de praktijk halen, en de praktijk naar de leerlingen: Bart is ervan overtuigd dat je jongeren het meeste leert als je de lesstof dichtbij brengt. ,,Het moet in hun hoofd blijven hangen.” Zijn vak, maatschappijleer, is daar uitermate geschikt voor, en daar maakt hij gebruik van.

Zelden laat hij zijn studenten de theorie ‘gewoon’ uit hun lesboek leren. ,,Mijn leerlingen zijn 14 en 15 jaar, die vinden dat supersaai.” Bart gaat dan ook steevast op zoek naar manieren om stof door te laten dringen. De opdracht die hij bedacht voor het thema politiek is al een aantal jaar een succes in de klas. En nu dus ook op LinkedIn.

Viral schoolopdracht

Ga je het écht sturen?, vragen ze dan. Ze verwachten allesbehalve reactie terug
Bart Derksen

,,In de eerste les laat ik mijn leerlingen een maatschappelijk probleem in Nederland uitzoeken. Iets wat henzelf aan het hart gaat. Vervolgens moeten ze dat probleem onderzoeken. Wat is precies het probleem? Hoe groot is het probleem? En wat wordt er al aan gedaan?” Maar de visie van de leerlingen zelf is het belangrijkste element in de opdracht. ,,Ik vraag ze: wat vind jij van het probleem? En wat is volgens jou een oplossing?”

Die oplossing moeten de leerlingen vervolgens onder woorden brengen in een brief. Aan welke politicus ze de brief sturen, beslissen ze zelf. ,,Ze moeten zich afvragen: wie kan mij helpen om deze oplossing in de praktijk te brengen?” Wanneer Bart de brieven vervolgens echt op de post doet, staan zijn leerlingen te kijken. ,,Ga je het écht sturen?, vragen ze dan. Ze verwachten allesbehalve reactie terug. Wanneer ze die wel krijgen, zijn ze zó trots. Ze voelen zich gehoord.”

Brieven

Hoewel de opdracht uiteindelijk vrijwel altijd aanslaat, zijn de leerlingen heus niet meteen enthousiast - zoals dat werkt bij 15-jarigen, bevestigt Bart. ,,Er zijn altijd een paar leerlingen die zeggen: ‘Wat een stomme opdracht’. Dan zeg ik: ‘Nou, ga daar maar over schrijven dan. Dat je deze opdracht en wat je op school krijgt, stom vindt. Dan moet je bij Robbert Dijkgraaf, minister van Onderwijs, zijn.’”

,,Een van die leerlingen heeft daadwerkelijk een brief aan Dijkgraaf gestuurd met het idee dat leerlingen vakken moeten kunnen kiezen die ze leuk vinden en goed bij hen passen.” Andere onderwerpen die zijn studenten vaak onderzoeken, zijn het milieu en het tekort in de zorg en techniek. ,,Ze komen echt met goede ideeën. Bijvoorbeeld dat grote bedrijven hun werknemers elektrisch moeten laten rijden, en dat zorgopleidingen door de overheid betaald moeten worden.”

Maatschappijleraar Bart Derksen verstuurt de brieven van zijn leerlingen naar de politiek. © Privéfoto

Betekenisvol onderwijs

In de brieven die leerlingen terug ontvangen, gaan staatssecretarissen en politici bijna altijd inhoudelijk op die ideeën in. Barts studenten hebben dan meteen door dat hun brief echt gelezen is. ,,Dat is precies mijn doel. Dat ze het gevoel krijgen: ik kan de politiek bereiken. Het is eigenlijk helemaal niet zo’n ver-van-mijn-bed-show.”

‘Betekenisvol onderwijs’ noemt Bart dat ook wel mooi. Een ander goed voorbeeld vindt hij de gastdocenten die in zijn klas komen vertellen. ,,Zo had ik laatst een ervaringsdeskundige uitgenodigd om zijn ervaringen te komen delen in mijn les over drugspreventie. Want ik kan mijn leerlingen wel vertellen dat ze moeten opletten met drugs en verslaving, maar wanneer een ex-verslaafde vertelt wat hij heeft meegemaakt, komt dat veel meer binnen. Hij begon met een stoer verhaal waardoor de jongeren meteen één en al oor waren, maar van het einde schrokken ze wel. Iets wat ze niet snel zullen vergeten.”

Dat zijn manier van lesgeven velen aanspreekt, blijkt wel uit de likes en reacties op zijn Linkedin-post. ,,Bij de duizend likes dacht ik al: ‘Wow’. Maar de teller bleef maar oplopen. Ik vind vooral de discussie die in de reacties is ontstaan belangrijk. Uiteraard klinkt er ook kritiek. Zo zijn er bijvoorbeeld mensen die zeggen: het beantwoorden van die brieven kost allemaal tijd en geld - belastinggeld. Dat er dan ook mensen zijn die reageren met: ‘maar het gaat om onderwijs, dit is een investering’, vind ik mooi om te zien. Zo kijk ik er precies naar: mijn leerlingen zijn de toekomst.”

Bekijk hier al onze video’s over werk en carrière:

window.addEventListener('message', function(e) { var iframe = document.getElementById(e.data[2]); var eventName = e.data[0]; switch(eventName) { case 'setHeight': iframe.height = e.data[1]; break; } }, false);