Sensoren in werkkleding moeten personeel beschermen tegen schadelijke stoffen

Sensoren worden nu nog niet vaak gebruikt. Hoe weten bedrijven dan of werknemers niet te lang aan chemische stoffen worden blootgesteld?
Onderzoeker Maaike le Feber van TNO:,,Dat wordt nu vaak gemeten door één keer per jaar bij meerdere medewerkers monsters af te nemen, die dan geanalyseerd worden in een laboratorium. Meestal volgt na enkele dagen tot weken de uitslag. Als de blootstelling aan chemische stoffen inderdaad te groot is, worden maatregelen genomen om die terug te dringen om zo beroepsziekten te voorkomen.”

Deze nieuwe sensoren op de werkplek zorgen dus voor snellere en betere metingen.
,,Ja, met sensoren kun je in ‘real time’ meten en onder grote groepen mensen. De uitslag zie je meteen.’’

Waarom is dat zo belangrijk?
,,De hoeveelheid stoffen waaraan de medewerkers worden blootgesteld verschilt per dag, bijvoorbeeld door de verschillende manieren van werken en door de weersomstandigheden. Sensoren maken die verschillen inzichtelijk door de waardes van moment tot moment te meten. Zo zou je precies kunnen zien dat het blootstellingsniveau hoger was toen iemand vergat de afzuiger aan te zetten en het nodig was om maatregelen te nemen. Dat betekent dat je niet meteen je hele bedrijfsvoering aan moet passen als er een keer te veel schadelijke stoffen aanwezig zijn.”

Welke bedrijven kunnen hier baat bij hebben?
,,Alle bedrijven met werknemers die blootgesteld worden aan voor de mens schadelijke stoffen. Dat zijn chemische bedrijven, maar het kunnen ook schildersbedrijven, kunststoffabrieken en bakkers zijn. Bakkers hebben te maken met meelstof waar ze na inademing ziek van kunnen worden.”

Hoe kunnen die sensoren worden ingezet?
,,We zitten nu nog in de ontwikkelingsfase en we hebben hesjes met sensoren getest bij bedrijven. Het is de bedoeling dat die sensoren uiteindelijk veel kleiner gaan worden, werknemers moeten het niet merken dat ze sensoren dragen. We zijn ook bezig met location tracking, een systeem dat vergelijkbaar is met GPS maar dan voor binnen. Zo kun je bijvoorbeeld zien hoe dicht iemand bij een bron heeft gestaan.”

Sensoren meten dus voortdurend wat werknemers aan het doen zijn; hoe dit dat dan met de privacy?
,,We weten dat deze techniek veel meer mogelijkheden gaat bieden, maar aan de andere kant verzamel je ook veel meer data. Dan is het inderdaad belangrijk dat je aan de privacywetgeving blijft voldoen. Als je collectief en anoniem gegevens verzamelt zonder dataopslag dan is er niets aan de hand. Een probleem wordt het pas als bedrijven op persoonsnaam gaan registreren. Dan kun je bijvoorbeeld ook zien hoe vaak iemand naar de wc gaat. Bedrijven moeten daarom van tevoren goede afspraken maken over wat ze met de data van plan zijn en wie deze te zien krijgen.”

Aan wat voor soort afspraken moet je dan denken?
,,De gegevens van medewerkers zouden bijvoorbeeld bij de bedrijfsarts kunnen worden opgeslagen, een bedrijfsarts heeft beroepsgeheim. Als een medewerker ziekteverschijnselen vertoont kan door de arts worden nagegaan of dat door blootstelling aan chemische stoffen komt. Die meldt dat dan weer anoniem aan de bedrijfshygiënist zodat die maatregelen kan treffen om iets aan het blootstellingsniveau te doen.”

Jullie zitten nu nog in de ontwikkelfase van de sensoren. Wat is de volgende stap?
,,De sensoren geven alleen data. We zijn nu bezig om data-infrastructuren te ontwikkelen waarmee informatie omgezet kan worden naar een actie. Bijvoorbeeld dat er een alarm afgaat als het blootstellingsniveau te hoog is. Of advies verstrekt wordt waarmee de blootstelling meteen verlaagd kan worden. Dat laatste bestaat nu nog niet, zo ver zijn we nog niet.”