‘We focussen op hele klein risico’s, maar zien hele grote over het hoofd’

,,Het komt wel goed met jou”, drukte ze me op het hart. Ik onderdrukte mijn tranen en probeerde het van harte te geloven. Er waren al geruchten dat het slecht ging met het bedrijf, maar die dag vertelde mijn manager inderdaad dat mijn contract niet verlengd ging worden. Last in, first out.

Ik wist dat ze waarschijnlijk gelijk had, ik kwam vast wel weer aan de bak, maar het nieuws greep me naar de keel. Wat als ik voor de rest van mijn leven werkloos blijf, mijn huis kwijtraak en onder de brug moet slapen? Dat kan, sterker nog: het kan de besten overkomen, maar de kans is toch erg klein. Maar dat weet mijn brein niet. Dat haat verlies en zoekt zekerheid. Een klein risico is en blijft een risico.

Géén risico is het best, vinden we, en daar hebben we meer geld voor over dan voor risicoverlaging, zo blijkt uit onderzoek naar deze Zero Risk Bias. In klassiek onderzoek werd ouders van kleine kinderen dit vraagstuk voorgelegd: Stel, je gebruikt een insectenverdelger van 10 dollar. Bij 15 op de 10.000 bussen is er een kans dat je kind een vergiftiging oploopt. Er is een duurdere variant waar dat risico kleiner is: slechts 5 op de 10.000 bussen geven problemen. Hoeveel extra wil je betalen?

De ouders waren bereid om gemiddeld 2,38 dollar extra te betalen. Maar als er een verdelger was die 100 procent veilig was, dan wilden ze daar 8 dollar en 9 cent extra voor betalen. Echt rationeel is dat niet. De ouders betalen maar een klein beetje voor flink wat minder risico en heel veel om alleen dat laatste kleine beetje risico weg te nemen. Maar psychologisch gezien dus goed te verklaren.

Maar toch. Het blijft een beetje raar. We focussen al onze aandacht op het volledig wegnemen van heel kleine risico’s, maar stappen zonder al te veel angst in de auto. Die bezorgdheid en vurigheid waarmee we discussiëren over relatief kleine risico’s bij bijvoorbeeld vaccins en kerncentrales, kunnen we die ook inzetten bij grotere risico’s? Dat mensen zich eens net zo kwaad zouden maken over appen achter het stuur, de steeds groter wordende porties in de horeca of ja: het uitroeien van nuttige insecten met verdelgers.

Meer weten over onze hersenen op de werkplek? Lees dan ook Chantals boek Ons feilbare denken op het werk: over denkfouten op de werkvloer (2018).

Bekijk hier al onze video’s over werk en carrière: