Waar ging het mis? Duitsland zoekt verklaring voor ontluisterend verlies

Van de vijf spelers die tijdens het vorige WK voetbal in Brazilië de meeste kilometers maakten, waren er vier Duits. Thomas Müller (hij liep in zeven wedstrijd twee hele marathons) stond bovenaan, Toni Kroos tweede met een kilometertje minder. Philipp Lahm en Benedikt Höwedes hoefden alleen de Argentijn Javier Mascherano voor zich te dulden en staan vierde en vijfde.

Mats Hummels had gewenst dat zijn teamgenoten gisteren tegen de Mexicanen eenzelfde aantal meters gemaakt hadden, en het liefst ook wat meer in achterwaartse richting. ,,We hebben regelmatig zeven a acht mensen die zich met de aanval bezig houden", zei de bijzonder kritische verdediger na afloop. ,,Vaak staan alleen Jerome (Boateng, red.) en ik achterin. Dat heb ik al diverse malen aangekaart."

De 116 kilometer haalden de Duitsers gisteren echter niet, ze bleven steken op 110. Het is slechts een statistiekje natuurlijk, maar tekenend is het wel. De loopwonderen van 2014 legden in hun eerste groepswedstrijd minder kilometers af dan de Russen (118 liefst, tegen Saoedi-Arabië), de Australiërs, de Uruguayanen én de Egyptenaren.

(Tekst loopt door onder de foto)

Kampen de Duitsers met het probleem dat deze eeuw wel vaker voorkomt bij wereldkampioenen? Dat van een selectie en een formule die hun top achter zich hebben, maar niet worden ververst? Wat dan rest is een ploeg zonder heilig vuur, met een coach die te lang vasthoudt aan voorheen succesvolle ideeën.

Het klinkt logisch, maar het klopt niet, stelt Peter Hyballa, oud-trainer van NEC. Volgens hem speelde Duitsland weliswaar met veel dezelfde spelers als voorheen, maar was het tactisch plan juist revolutionair anders. 

,,Het was een ultra-aanvallend systeem wat bondscoach Joachim Low speelde, heel verrassend. Hij wist dat de Mexicanen met mandekking zouden spelen, over het hele veld, en wilde ze aftroeven door zijn spelers constant van positie te laten wisselen. Kimmich stond de helft van de tijd rechtsbuiten, dan ging Müller naar tien. Kroos week vaak uit naar links, om ruimte te maken voor Özil en Khedira. Het was een beetje tiki taka, een beetje Johan Cruijff. Heel innovatief."

Maar het was vooral ook een ontluisterende nederlaag. ,,Je moet een beetje geluk hebben. Als je snel scoort wordt het 4-0 en staat iedereen op de banken. Wel was duidelijk dat het met de restverdediging niet goed ging. Normaal gesproken heb je een man of vijf zes voor de bal, bij Duitsland waren dat er soms acht. Dat moet een volgende keer anders. "

Niet iedereen bij de oosterburen is zo mild voor Löw als Hyballa, die na de zomer in dienst treedt van de Duitse bond. Dat Mexico erin slaagde om de Duitse zwaktes uit te buiten, levert veel frustratie op. Teammanager Oliver Bierhoff liet na de wedstrijd weten dat de Mexicanen Duitsland met hun tactische plan compleet verrasten.

Simon Cziommer, oud-speler van onder meer Twente en AZ, denkt van wel. Juist de ervaring van de ploeg zal ervoor zorgen dat het in de volgende wedstrijd tegen Zweden beter gaat. ,,Ze moeten elkaar de waarheid vertellen, en als je naar Hummels luistert, gebeurt dat ook. Ik zie het als een incident."

In de Duitse media is de roep om ingrijpen sterk. Kop van Jut is onder meer Sami Khedira. De middenvelder lijkt moeite te hebben om het gebied tussen beide zestienmeters op hoog tempo te bestrijken. Duitse media pleiten voor Gündogan of Goretzka in zijn plaats.

Cziommer begrijpt dat wel, hoewel hij Khedira nog steeds een uitstekende speler vindt. ,,Je ziet dat wel vaker. Als dit soort spelers bij hun club speelt, in een dominant team, zie je hun fantastische kwaliteiten aan de bal. Maar als de tegenstander er in slaagt om hun kwetsbaarheid bloot te leggen, en het team waarin ze spelen ruimte weggeeft, zie je ineens dat ze de wendbaarheid en snelheid van vroeger niet meer hebben."

(Tekst loopt door onder de foto)

De vraag is echter of nieuwelingen hun illustere voorgangers kunnen doen vergeten. De spelers die gisteren het minst in het spel betrokken werden, waren de recent ingepaste jongelingen Plattenhardt en Werner.

Cziommer: ,,De huidige generatie bestaat uit absolute topspelers. Neem Kroos, hoeveel jaar speelt die al op dit niveau? Je kunt niet verwachten dat anderen dat niveau zomaar even halen. Werner heeft zeker kwaliteiten, maar is bij RB Leipzig niet altijd basisspeler. En dat is niet eens Bayern München of Real Madrid, maar een subtopper in de Bundesliga."