Bouwsector krijgt klappen: minder nieuwbouw en minder nieuwe kantoren door thuiswerken

De nieuwbouw stagneert in ons land. Zo daalde de verkoop van nieuwbouwwoningen vorig jaar met 28 procent ten opzichte van 2021. Dat heeft allerlei oorzaken, zoals de stikstofcrisis, een tekort aan bouwplekken, de hoge rente, gestegen bouwkosten en onzekerheid vanwege de oorlog in Oekraïne en de inflatie. Ontwikkelaars krijgen projecten niet rond of wachten op betere tijden.

Deze impasse raakt de bouwsector. In het laatste kwartaal van 2022 groeide de sector nog met 2,3 procent ten opzichte van het kwartaal daarvoor, maar de vooruitzichten zien er volgens ABN Amro niet goed uit. Verwacht wordt dat de sector dit jaar met 1,5 procent krimpt. Architectenbureaus worden volgens de bank het hardst geraakt: dit jaar een krimp van 6 procent en in 2024 nog eens 1 procent.

Dat de afname in de gehele sector ‘maar’ 1,5 procent bedraagt, komt vooral doordat ingenieurs- en installatiebedrijven het wel goed gaan doen dit jaar. Dat heeft te maken met de groeiende behoefte aan verduurzaming en onderhoud vanwege de hoge gas- en stroomprijzen. Ingenieurs komen van pas bij de energietransitie en kunnen helpen met het optimaal benutten van het schaarse grondgebied.

Niet alleen de woningbouw heeft het moeilijk. Ook de bouw van bedrijfspanden, zoals kantoren en winkels, is teruggelopen, waardoor dit deel van de sector met 3 procent krimpt. De terugloop heeft deels te maken met een tekort aan locaties, maar de opkomst van thuiswerken sinds de coronapandemie speelt eveneens een rol. Ook hier profiteert de bouwsector van de vraag naar verduurzaming. Bedrijfshallen, scholen en loodsen worden steeds verder verduurzaamd. Daarom verwacht ABN Amro dat dit onderdeel van de bouwsector in 2024 weer een beetje zal groeien (1 procent).

Verder hebben ook grond-, weg- en waterbedrijven het moeilijk. Grote infrastructurele opdrachten die zij krijgen van de rijksoverheid, provincies of gemeenten, staan onder druk door hoge grondstofprijzen en bouwkosten, stikstofregels en lange levertijden.

Hoe dit kan worden opgelost? Meer prefab bouwen, bepleit ABN Amro-sectoreconoom Paul Bisschop. Daarbij worden materialen van tevoren in een fabriek gemaakt en gaan dan naar de bouwplaats. ,,Dat kan bijdragen aan een betere betaalbaarheid van woningen.’’ Ook kunnen bouwers er vaker voor kiezen projecten op te knippen in meerdere fases of kiezen voor een andere mix van type woningen, zodat het risico op het niet rond krijgen van een project wordt verkleind.