De Nederlandsche Bank pleit voor snellere afbouw belastingvoordelen huiseigenaren

De hoge huurprijzen in de vrije sector zorgen voor een tweedeling tussen huiseigenaren en huurders. Een nieuw kabinet moet dat verschil verkleinen door belastingvoordelen van huiseigenaren af te bouwen, vindt De Nederlandsche Bank.

Stefan ten Teije 07-01-21, 13:30

Dat schrijft DNB in een vandaag uitgebrachte rapportage. De centrale bank adviseert de overheid gevraagd en ongevraagd over maatregelen die goed zouden zijn voor de economie, in dit geval de woningmarkt. DNB schrijft dat het verkleinen van belastingverschillen de Nederlandse welvaart verhoogt.

Starters die een woning huren in het vrije huursegment zijn duurder uit dan starters die een woning kopen van gelijke kwaliteit. Dat heeft DNB berekend door de maandelijkse woonlasten van beide categorieën naast elkaar te zetten als percentage van de waarde van de woning. Het verschil was in 2018 aanzienlijk en de jaren erna zijn de huren alleen maar omhoog gegaan, terwijl de rente nog flink daalde.

Tweedeling

De uitgaven van startende kopers bevatten de rentelasten, aflossing, onderhoudskosten, OZB en opstalverzekering, rekening houdend met de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait. Voor huurders bevatten de uitgaven de huur inclusief eventuele servicekosten. Het beeld dat wordt geschetst is herkenbaar: starters die in de gelegenheid zijn geweest een huis te kopen nemen een grote economische voorsprong op hen die dat niet konden. Zij houden elke maand meer geld over en dankzij de gestegen huizenprijzen is hun vermogen bovendien sterk toegenomen. Er ontstaat een tweedeling.

DNB wijst erop dat het verschil bovendien groter wordt met de tijd, aangezien de huren stijgen met minimaal de inflatie, terwijl de lasten voor kopers niet of nauwelijks meer toenemen.

Maandelijkse woonlasten kopers en huurders bij woning 300.000 euro. © DNB

Belasting omhoog huiseigenaren

De hoge huurkosten treffen vooral starters en andere huishoudens die te veel verdienen om sociaal te huren, maar te weinig financiële middelen hebben om een huis te kopen, analyseert DNB. Het verschil zou kleiner moeten worden gemaakt door de fiscale verschillen tussen huren en kopen geleidelijk volledig af te bouwen. Dat kan door het eigenwoningforfait stapsgewijs te verhogen of de eigen woning geleidelijk te verplaatsen naar box 3 in het belastingstelsel, waardoor huiseigenaren meer belasting gaan betalen voor het vermogen dat ze in hun huis hebben zitten. Het voordeel van de hypotheekaftrek wordt dan teniet gedaan.

De Nederlandsche Bank en andere economen pleiten al langer voor afbouw van de subsidie op het kopen van een woning omdat die de huizenprijzen te veel opdrijft. ,,Aan het einde van de overgang behandel je de woning net als andere vormen van schuld of vermogen, zoals spaargeld en beleggingen”, verklaart een woordvoerder. De hypotheekrenteaftrek wordt al enkele jaren afgebouwd en komt in 2023 uit op 37,1 procent. Huiseigenaren krijgen nu jaarlijks relatief veel belasting terug omdat ze een deel van hun rente kunnen aftrekken.